Олар оқулықтарды басып шығару мерзімін оңтайландыруды ұсынып отыр.
Парламент Сенатының депутаттары З.Күзиев, Г.Шиповских, А.Сәтвалдиев, Н.Ниязова, Э.Больгерт Премьер-министрдің орынбасары Алтай Көлгіновке жолдаған депутаттық сауалда өзге тілде оқытатын мектептерге оқулықтарды жеткізу мерзіміне қатысты мәселені көтерді, деп хабарлайды Qaz365.kz.
“Бүгінгі күні елімізде 2022–2023 оқу жылында орта білім беру ұйымдарының желісі 3,5 млн жуық білім алушысы бар 6900-ден астам мектепті құрайды, оның ішінде 208 мектепте 100 000 мыңға жуық оқушылар өзбек, ұйғыр және тәжік тілдерінде оқытылады.
Алматы облысының тұрғындарымен кездесу барысында осы мектептердің, оның ішінде оқушыларға арналған оқулықтар алудың проблемалары көтерілді.
Біраз жылдар бойы Оқу-ағарту министрлігінің (бұдан әрі – Министрлік) бұйрығының кеш шығуына және оның әділет органдарында тіркелуіне байланысты 1-11-сынып аралығындағы оқулықтар жүйелі түрде уақтылы алмайды. Оқулықтар әрі кетсе оқу жылының 2-ші тоқсанның басында, кейде тіпті соңында келеді.
Бұл факт білім сапасына елеулі түрде әсер етеді, ата-аналар мен оқушылардың наразылығын тудырады”, – делінген сауалда.
Мысалы: 2019-2020 оқу жылында 10-сыныптарға арналған оқулықтар қараша-желтоқсан айларында, 2020-2021 оқу жылында 11-сыныптарға арналған оқулықтар қараша айының басында, 2021-2022 оқу жылында 1-сыныптарға арналған оқулықтар қараша айының басында, 2022-2023 оқу жылында 2-сыныптарға арналған оқулықтар қазан айының басында алынды.
Министрліктің ақпараты бойынша өзбек, ұйғыр және тәжік тілдерінде оқытатын орта білім беру ұйымдары қазақ немесе орыс тілдерінен аударылған 14 пән (ана тілі мен әдебиетінен басқа) бойынша оқулықтармен және оқу-әдістемелік кешенмен (бұдан әрі – ОӘК) қамтамасыз етіледі.
Бұл Оқулықтарды, оқу-әдістемелік кешендері мен оқу-әдістемелік құралдарын әзірлеу, оларға сараптама, сынақ өткізу және мониторинг жүргізу, оларды басып шығару жөніндегі жұмысты ұйымдастыру қағидаларына сәйкес (ҚР БҒМ 2012 жылғы 24 шілдедегі № 344 бұйрығы) оқулықтар мен ОӘК-ні авторлық ұжымдар әзірлейді, оған тиісті ғылым саласының ғалымдары, пәні (мамандығы), біліктілігі және білім беру ұйымдарында жұмыс тәжірибесі, кәсіптік білімі бар педагогтер қатарынан кемінде үш адам кіреді.
“Қазіргі уақытта елімізде оқулықтар мен ОӘК әзірлеумен және басып шығарумен үлгілік оқу жоспарларына сәйкес 16 пән бойынша оқулықтар мен ОӘК-ні әзірлеу үшін авторлық ұжымдарды қалыптастыратын 20-ға жуық баспа айналысады.
Бұл ретте, Министрліктің ресми жауабына сәйкес, тиісті біліктілігі бар кадрлардың жеткіліксіздігіне байланысты пәндер бойынша мұндай мектептер үшін оқулықтар мен ОӘК дайындау үшін авторлық ұжымдарды қалыптастыру мүмкін емес. Осы процедуралардың барлығын орындау айтарлықтай қосымша уақыт ресурсын қажет етеді. Бұл өзбек, ұйғыр және тәжік тілдерінде оқитын мектеп оқушыларын оқулықтармен және ОӘК-мен кеш қамтамасыз етудің себебі болып табылады”, – дейді депутаттар.
Сонымен қатар, бүгінгі күні неміс тілін үйренетін мектептер (10 мыңға жуық оқушылары бар 40 мектеп) оқулықтармен және ОӘК-мен толық қамтамасыз етілмейді. Соңғы жылдары білім басқармалары қалыптастыратын өтінімдердің болмауына байланысты Министрлік оқулықтар сатып алған жоқ. Өз кезегінде білім басқармалары оқулықтар санынының аздығығына негіздеп, осы мектептерден неміс тіліндегі оқулықтарға өтінімдерді қабылдаудан бас тартқан.
“Осылайша, Министрлік бұл мәселені шешудің жолын ұсынбады, тек уақыт пен кадрлар жоқ деген сияқты салғырт жауап берумен айналысуда. Осы арқылы Министрлік қалыптасқан проблеманы шешуге өзінің немқұрайлылығы мен біліксіздігін көрсетуде.
Министрлік білім алушыларды оқулықтармен және ОӘК-мен қамтамасыз ету мониторингін жүргізетіндігін, ал оқулықтар мен ОӘК сатып алуды және жеткізуді әкімдіктер жүзеге асыратындығын атап өтемін.
Алайда, қазіргі уақытта бұл мәселеде Министрлік пен жергілікті атқарушы органдар арасында тиімді өзара іс-қимыл жоқ”, – делінген депутаттық сауалда.
Қазақстанның ұлттық бірлігі доктринасында Қазақстанның барлық азаматтары үшін тең мүмкіндіктер мен лайықты өмір сүру жағдайларын жасау қажеттілігі көзделген.
Депутаттар жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, келесіні ұсынды:
1) өзбек, ұйғыр және тәжік тілдерінде оқытатын мектептер үшін оқулықтар мен оқу-әдістемелік кешендерді шығару мерзімдерін оңтайландыру және қайта қарау;
2) оқушыларға осындай оқулықтарды уақтылы басып шығару және жеткізу мақсатында барлық кезеңдердегі жұмысты үйлестіру;
3) өзбек, ұйғыр және тәжік тілдерінде оқытатын мектептер үшін оқулықтар мен ОӘК дайындау бойынша тиісті мамандарды (филологтарды) оқыту үшін гранттар бөлуді көздеу;
4) Қазақстан этностарының тілдері оқытылатын лингвистикалық мектептер үшін оқулықтармен және ОӘК-мен толық көлемде қамтамасыз ету.