Ол инвестиция мәселесін көтерді, сондай-ақ білікті кадрлар мен жергілікті жеткізушілердің тапшылығын атап өтті
Kiki’s Chicken фастфуд желісінің негізін қалаушы Қайрат Кәкімжан Қазақстанда бизнес жүргізудің қиындықтары туралы айтты, деп хабарлайды Qaz365.kz.
Ол инвестиция мәселесін көтерді, сондай-ақ білікті кадрлар мен жергілікті жеткізушілердің тапшылығын атап өтті. Салық органдарының біліксіздігін және жеке мүдделеріне жұмыс істейтінін сынады.
Big4-тен жеке бизнеске
Кәкімжан «Болашақ» бағдарламасы бойынша АҚШ-та экономикалық білім алған, одан кейін Big4, Procter & Gamble және «Самұрық-Қазына» құрылымдарында жұмыс істеген. 2020 жылы KFC-дің қазақстандық баламасын жасау мақсатында Kiki’s Chicken желісін құрды. Кәсіпкер табыс елде қалып, шетелдік инвесторларға кетпеуі үшін ұлттық бизнестің дамуы керек деген сенімде.
«Біз Қазақстанда қазірдің өзінде табысты жергілікті брендтердің бар екенін көріп отырмыз: Bahandi бургер сату бойынша көшбасшы, Zebra - үздік кофехана. «Бұл біздің мақсатымыз толығымен орындалатынын білдіреді», - дейді кәсіпкер.
Алайда, оның айтуынша, Қазақстанда бизнес жүргізу өте қиын. Дәстүрлі қиындықтармен қатар (инвесторларды, кадрларды және жақсы орындарды табу) кәсіпкерлер компанияларды қолайсыз жағдайға әкелетін салық жүйесіне тап болады.
«Заңды түрде жұмыс істеу тиімді емес»
Ол өз компаниясының 2023 жылға арналған қаржылық көрсеткіштерін мысалға келтірді:
• Айналым: 1,5 млрд теңге
• Құны: 615 млн теңге
• Жалақы: 256 млн теңге
• Жалдау ақысы: 194 млн теңге
• Жеткізу қызметінің комиссиялары (Wolt, Glovo, Yandex): 225 млн теңге
• Салықтар (бөлшек және жұмысшылар): 84 млн теңге
Барлық шығындарды шегергеннен кейін таза пайда 66 миллион теңгені құрады, бұл төленген салықтан аз.
«Бұл қалыпты жағдай емес екенін түсінесіз бе? Кез келген қалыпты елде салық таза пайдадан төленсе, бізде айналымнан төленеді. Корпоративтік табыс салығын (КТС) төлесеңіз, кенеттен 12 пайыздық ҚҚС қосылып, бизнес экономикасын толығымен бұзады», - деп ашуланады кәсіпкер.
Сондай-ақ ол рестораторлардың көпшілігі салық органдарымен мәмілелер жасап, сұр экономикада жұмыс істейтінін атап өтті. Әйтпесе, бизнес өмір сүре алмайды.
«Шетелге бизнес ағыны бар»
Кәкімжан мемлекет салық саясатын қайта қарамаса, кәсіпкерлер компанияларды шетелде – БАӘ, Дубай және басқа да елдерде жаппай тіркей бастайтынын ескертті. Бұл салық түсімдерінің азаюына және экономикалық дағдарысқа әкеледі.
«Салық қызметкерлері жаңа заңдарды қабылдамас бұрын экономиканы түсінуі керек. Егер олар сол рухта жүрсе, бизнес көлеңкеге түсіп, Қазақстан экономикалық және әлеуметтік апатқа ұшырайды. Салықтарды оңтайландыру үшін қазірдің өзінде көбі шетелде заңды тұлғалар ашып жатыр», - деді ол.
Сондай-ақ ол өз уайымының негізсіз еместігін айтып, жазбасының екінші бөлігінде бұдан да көп жайт ашылатынын меңзепті.