Қазақстанда денсаулық сақтау жүйесін жетілдіру шеңберінде клиникалық фармакология және госпитальды фармация саласын дамыту — біртектес бағыттардың бірі болып отыр. Бұл бағыт пациенттердің қауіпсіз, экономикалық тиімді және ғылыми негізделген дәрі-дәрмектендіруін қамтамасыз етуге бағытталған, деп хабарлайды Qaz365.kz.
2024 жылы елімізде 78 клиникалық фармакология және госпитальды фармация бөлімшесі медициналық ұйымдарда іске қосылды, ал 2025 жылы тағы шамамен 150 бөлімше ашылуы жоспарланған. Алайда, осы айдан бастап, 170-ке жуық жаңа бөлімше барлық өңірлік емханалар мен стационарларда жұмыс істей бастайды. Бұл шаралар дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етуді жүзеге асыру мен бақылау механизмдерін жақсартуға бағытталған.
2024 жылы Қазақстанда дәрі-дәрмек нарығының көлемі 2,53 млрд АҚШ долларына дейін жетіп, 2023 жылмен салыстырғанда 14,5% өскен. Бұл өсімде госпитальдық тұтыну секторында дәрі-дәрмектің 1,11 млрд доллар көлемімен 15%-ға артуы және бөлшек нарықтағы 1,42 млрд доллар көрсеткішінің 14%-ға ұлғаюы үлкен рөл атқарды.
Сол жылдың қорытындысы бойынша барлығы 613 млн пакет дәрі-дәрмек сатылған, соның ішінде стационар секторында 106 млн пакет қолданылды. Тадviser Мұндай өсім клиникалық фармакология мен госпитальды фармация қызметтерінің рөлін арттыру қажеттігін көрсетеді.
Клиникалық фармакология — пациенттерге дәрі-дәрмекті дәлелді, қауіпсіз және тиімді жазу бойынша мамандарды дайындайтын сала. Бұл бағыт медицина практикасында полипрагмазия, яғни бір уақытта көп дәрі қолданудың салдарын азайтуға, дәрілік өзара әрекеттесулерді алдын алуға көмектеседі.
Халықаралық зерттеулер көрсеткендей, клиникалық фармакологтардың болуы дәрі-дәрмекті рационалды қолдануды жоғарылатады және емдеу қауіпсіздігін күшейтеді, әсіресе еңбек ететін медициналық ұйымдарда
Қазақстанда клиникалық фармакология бойынша мамандар саны әлі толық жеткіліксіз. Әлемдік зерттеулер мәліметтеріне қарағанда, елімізде шамамен 200 клиникалық фармаколог бар, бұл сала бойынша кәсіби даярлық пен сертификаттау жұмыстары әлі толық жүйеленбегенін айқындайды.
Бірақ соңғы жылдары оқу орындарында да кадр даярлау белсенді жүргізілуде: медициналық жоғары оқу орындарында клиникалық фармакология бойынша резидентура, PhD және магистратура бағдарламалары ашылған, ағымдағы оқу жылында 35-тен астам резидент осы мамандық бойынша білім алып жатыр. Осылайша болашақта салаға жетекші мамандар қалыптастырылып, біліктілік деңгейі артады деп күтілуде.
Госпитальды фармация бөлімшелерінің негізгі міндеттерінің бірі — стационарларда дәрі-дәрмекті дәл және тиімді тізімдеу, персоналға дұрыс нұсқаулық беру. Бұл тәсіл дәрі-дәрмек шығындарын оңтайландырады, емдеу қауіпсіздігін арттырады, стационардағы емдеу мерзімін қысқартады, дәрі-дәрмектердің жоғалуы мен тиімсіз қолдануын азайтады.
Қазақстанда клиникалық фармакология мен госпитальды фармация салаларын дамыту — дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етуді модернизациялау мен қауіпсіздікті күшейтуге бағытталған маңызды қадам. 170-ке жуық жаңа бөлімшенің ашылуы халыққа көрсетілетін медициналық көмектің сапасын арттырып, ғылыми негізделген емдеуге көшу процесін жеделдетеді. Сонымен қатар, нарықтағы өсім мен кадр даярлау бағыттары осы реформаның ұзақ мерзімді нәтижелілігін қамтамасыз етеді.