Қазақстан әскеріне сенім бар, бірақ қоғамды әлімжеттік пен жемқорлық алаңдатады – сауалнама

Қазақстандықтардың 66,9%-і қарулы күштеріміз сыртқы әскери қақтығысқа төтеп бере алатынына сенеді, бірақ жарғыға қайшы әрекеттер мен жемқорлыққа алаңдайды, деп хабарлайды Qaz365.kz DEMOSCOPE-қа сілтеме жасап.

Қазақстан әскерінің жаһандық рейтингі

Әлем елдерінің әскери қуатын бағалайтын Global Firepower халықаралық рейтингіне сәйкес, Қазақстан Қарулы күштері Орталық Азияда көш бастап тұр.

• Қазақстан – 57-орын (145 елдің ішінде);

• Өзбекстан – 58-орын;

• Түркіменстан – 77-орын;

• Қырғызстан – 105-орын;

• Тәжікстан – 108-орын.

Бұл дерек ел әскерінің аймақтық деңгейде алдыңғы орында екенін көрсетеді.

Азаматтардың әскерге сенімі

DEMOSCOPE жүргізген сауалнама нәтижесі бойынша:

• 66,9%-і Қарулы күштеріміздің елді қорғауға қауқарлы екеніне сенеді;

• 31,9%-і толық сенім білдірсе,

• 35%-і айтарлықтай сенетінін айтты.

Ал 26,2% респондент керісінше, әскерімізге күмән келтіреді:

• 15,8%-і «қорғай алмайтын шығар» десе,

• 10,4%-і «мүлде қауқарсыз» деп санайды.

Негізгі проблемалар

Қатысушылар атап көрсеткен басты мәселелер:

• Жарғыға қайшы қарым-қатынас пен әлімжеттік – 37,8%

• Жемқорлықтың жоғары деңгейі – 34,9%

• Материалдық-техникалық базаның ескіргендігі – 30,9%

Бұл факторлар жастардың әскери қызметке ынтасына да ықпал етеді.

Жақыны әскерге шақырылса...

Сауалнамада азаматтардан бауыры немесе ұлы әскерге шақырылса не істейтіні сұралды:

• 40% – әскерге баруын толық қолдайды;

• 23,5% – шешімді өзі қабылдасын деп араласпайтынын айтты;

• 21,9% – қолдайды, бірақ қатты уайымдайды;

• 6,5% – әскерден заңды жолмен босатуға көмектесетінін жасырмады;

• 2,9% – басқа амалын табуға дайын екенін мойындады.

Жастардың көзқарасы

18–29 жас аралығындағы респонденттердің пікірі өзгеше:

• Жақынының әскерге баруын толық қолдайтындар – 32,4% (жалпы көрсеткіштен төмен);

• Келісімшарттық әскерге көшуге қолдау білдіргендер – 44,7% (орташа көрсеткіш – 36,7%);

• Әлімжеттік пен зорлықты басты мәселе деп көрсеткендер – 40,6% (жалпы – 33,6%).

Қарулы күштерге сенім

• 61,7% – Қазақстан әскеріне сенеді;

• 13% – сенбейді;

• 22,3% – бейтарап пікірде.

Бұл дерек қоғамдағы сенімнің жеткілікті деңгейде екенін, бірақ алаңдаушылық та барын айқындайды.

Әскери қақтығыс ықтималдығы

Алдағы 5 жылда Қазақстан қатысуы мүмкін әскери қақтығыс жөнінде:

• 14% – қақтығыс болуы мүмкін деп санайды;

• 42,9% – ондай жағдай болмайды дейді;

• 29,7% – ықтималдығы өте төмен;

• 28% – орташа баға берген.

Әскери ынтымақтастық қай елдермен қажет?

• Ресей және ҰҚШҰ – 29,3%

• НАТО елдері (АҚШ, Түркия) – 27,5%

• Қытай және ШЫҰ – 22,6%

• Орталық Азия елдері – 20%

• Әскери одақтардан бейтарап болу – 18,4%

Әскери қызметтің беделі

• 69,9% – әскери мамандықты беделді деп санайды;

• 23% – олай емес деп есептейді.

Әскер жасақтау жүйесіне қатысты:

• 36,6% – толық келісімшартқа өтуді қолдайды;

• 36,5% – жалпыға бірдей міндетті борышты құп көреді;

• 17% – аралас жүйені қалдыру қажет дейді.

Қорытынды

DEMOSCOPE зерттеуі қазақстандықтардың әскерге деген сенімі жоғары екенін көрсетті. Дегенмен, әлімжеттік, жемқорлық және материалдық-техникалық базаның жеткіліксіздігі – қоғамды алаңдататын басты мәселелер болып қала береді.

Қазақстан Қарулы күштерінің сыртқы қауіп-қатерге төтеп беруге қауқары бар деп сенетіндер көп болғанымен, ішкі түйткілдерді шешу қажет екені анық байқалады.