Қазақстанда әлеуметтік төлемдер жүйесін цифрландыру — мемлекеттің әлеуметтік саясатындағы басты басымдықтардың бірі. Осы орайда, Мемлекетті әлеуметтік сақтандыру қоры (МӘСҚ) төлемдерді тағайындау мен есептеуді автоматтандыру арқылы рәсімдік кідірістерді қысқартуға бағытталған жаңа пилоттық жобаны іске қосты. Бұл өзгерістер мемлекеттің әлеуметтік қолдауды жылдам және тиімді жеткізуге деген стратегиясының нақты көрінісі, деп хабарлайды Qaz365.kz.
Қазіргі кезде әлеуметтік төлемдерді тағайындау процесінде бұрын адам факторы — мамандардың қатысуы маңызды рөл атқарды, бұл қызмет көрсету мерзімін ұзағытты. Жаңа жобаның мақсаты — осы кезеңді қысқарту және тәуелсіз шешімдерді автоматты түрде қабылдау жүйесін енгізу.
Жоба аясында әлеуметтік төлемдерді тағайындау төлемдер туралы шешімге қабылдамау немесе тоқтату, қайта есептеу және тоқтату мәселелері автоматтандырылу, барлық бұл процестер қызметкерлердің араласуынсыз жүзеге асырылмақ.
Автоматтандырылған жүйе әлеуметтік төлемдерді тағайындау уақытын айтарлықтай қысқартты. Енді жоба шеңберінде өтініштер электронды түрде қабылданады (eGov.kz, enbek.kz, банктік қосымшалар арқылы) және мәліметтер автоматты түрде өңделіп, нәтиже бір күн ішінде анықталады.
Алдағы уақытта осындай пилоттық шешімдердің кеңейтілуі әлеуметтік төлемдерді тағайындау уақытын 4—5 есе қысқартуы ықтимал. Бұл ретте бұрынғы рәсімдер бірнеше күн немесе тіпті аптаға созылған еді, ал автоматтандыру арқасында өтініштер 24 сағат ішінде өңделе бастайды.
Автоматтандыру жүйесі ең алдымен жұмыс істейтін азаматтарға, жұмысынан айырылған азаматтарға, аналар мен болашақ аналарға, мигранттарға және өзге де әлеуметтік қолдауды қажет ететін топтарға арналған әлеуметтік төлемдерге қатысты болады.
Мысалы, МӘСҚ арқылы тек 2025 жылдың қаңтар-тамыз айларында 1,1 млн-нан астам адам әлеуметтік төлемдер алды, жалпы сомасы 643,7 млрд теңгеден астам құрады — бұл өткен жылмен салыстырғанда 3,4 %-ға артық.
Автоматтандырудың ең басты артықшылығы — өтініш пен төлем тағайындау арасындағы уақытты айтарлықтай қысқарту. Бұрын бұл процесс бірнеше жұмыс күнін талап етсе, енді нәтиже бір күнде келеді. Мұның әлеуметтік маңызы зор, өйткені азаматтар жедел көмекке мұқтаж кезеңдерде қаржылық қолдауды уақытында алады.
Эксперттердің пікірі бойынша, бұл жүйе: адам факторынан туындайтын қателіктерді азайтып, транспаренттілікті арттырады. Одан бөлек, мемлекеттік қызмет көрсетудің сапасын жақсарта отырып, уақыт пен ресурстарды үнемдейді.
Бұған қоса, болашақта жасанды интеллект және мәліметтер аналитикасының көмегімен әлеуметтік қолдауды одан әрі индивидуалды түрде жобалау мүмкіндігі қарастырылуда.
Қазақстан Республикасының еңбек және әлеуметтік қорғау саласындағы автоматтандыру жобалары — мемлекеттің әлеуметтік саясатты заманауи, тиімді және ашық жүйеге айналдырудағы маңызды қадамы. Әлеуметтік төлемдерді бір күнде тағайындау мүмкіндігі тек цифрлық тәсілдің тиімділігін ғана емес, сонымен қатар қоғамдағы сенімділікті де арттырады. Бұл жүйе азаматтарға жедел әрі сапалы қолдау көрсетудің жаңа стандартын белгілейді.