Әйелдер қалыптасқан стереотиптерге байланысты көбіне жасырып қалуы жағдайды қиындатады
Қазақстанда қыз алып қашуға қатысты жауапкершілікті күшейту жоспарланып отыр, деп хабарлайды Qaz365.kz тілшісі Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің баспасөз қызметіне сілтеме жасап.
Тұрмыстық зорлық-зомбылықтың негізгі себептері әлеуметтік-экономикалық факторлар мен қоғамдағы қалыптасқан гендерлік стереотиптер болып табылатыны айтылды. Мәжбүрлеп күйеуге шыққан қыздар көбіне кейін серіктестерінің зорлық-зомбылығына ұшырайды. Мәжбүрлеп некеге тұру көбінесе қыздарды білім мен кәсіп алу мүмкіндігінен айырады, бұл олардың тәуелді және осал жағдайын ушықтырады.
"Елімізде, әсіресе оңтүстік өңірлерде тұрмысқа шығу мақсатында қыздарды алып қашу әлі де жиі кездесетін тәжірибе. Кейбір жағдайларда мұндай әрекеттер жыныстық қол сұғылмаушылықты бұзу, қорлау, заңсыз бас бостандығынан айыру, тіпті өзіне қол жұмсауға әкеп соғады", – делінген хабарламада.
Әйелдер қалыптасқан стереотиптерге байланысты көбіне жасырып қалуы жағдайды қиындатады. Көп жағдайда жастар қылмыстық жауапкершілік туралы білмейді де. Бұл ауыр қылмыс, адамның жеке бас бостандығы мен бостандығы құқығын өрескел бұзу екенін түсінетіндер аз.
Адам ұрлаумен байланысты қылмыстық құқық бұзушылықтарды талдау 2019 жылдан қазіргі уақытқа дейінгі кезеңде осы санаттағы 214 қылмыстық құқық бұзушылық тіркелгенін көрсетті. Сонымен қатар, Қылмыстық кодексте мұндай құқық бұзушылықтың жеке элементі болмағандықтан, некеге тұру мақсатында қыздарды ұрлау дерегі бойынша нақты статистика жоқ.
"Қазіргі уақытта омбудсмен кеңсесі қылмыстық заңнамаға бірқатар түзетулер енгізу, атап айтқанда, жекелеген бапты енгізу және жәбірленуші өз еркімен босатылған жағдайда қылмыстық жауаптылықтан босатуды көздейтін Қылмыстық кодекстің 125-бабына ескертпені алып тастау мүмкіндігін қарастырып жатыр", – деді баспасөз қызметі өкілдері.
Сонымен қатар, Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкілге Қылмыстық кодекске "Неке қию мақсатында адамды ұрлау" жеке 125-1 бапты енгізу туралы ұсыныс жолданды, оның әйелдерге қатысты қылмыс деңгейін төмендететін алдын алу әсері болады деп күтіеді.
Бас прокуратура омбудсменнің ұсынысын қолдап, түзетулер заң шығару қызметі барысында бірлесіп енгізілетіні хабарланды.