Басқару деңгейіне байланысты петицияларды қарау үшін мемлекеттік органдар 2,5-тен бастап қол қоюы керек 50 мың адам
Кейінгі кезде медиа алаңда петиция жазу тәртібінің өзгеретіні кең ауқымда талқыланып жатыр. Жаңа ережелер бойынша петиция қалай жазылатынын және оның қандай жағдайда күші болатынын Астана қаласы Заңгерлер одағының төрағасы Серік Берқамалов түсіндіріп берді, деп хабарлайды Qaz365.kz.
Жалпы петиция тәртібіне өзгеріс енгізу жөнінде Мемлекет басшысының 2020 жылғы 1 қыркүйектегі «Қазақстан Жаңа нақты ахуалда: іс-қимыл уақыты» атты Қазақстан халқына Жолдауында берілген. Соған сәйкес, азаматтардың реформалар мен ұсыныстарға бастамашылық жасау үшін онлайн-петициялардың бірыңғай заңды институтын құру мақсатында нормативтік-құқықтық база әзірленген. Ал 2023 жылдың 2 қазанында Президент қоғамдық бақылау, әкімшілік рәсімдерді жетілдіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы заңға қол қойды. Заң Қазақстанда оның жұмысының қарапайым және түсінікті тетігі бар петициялар институтын құруды көздейді. Яғни Қазақстан азаматтары өтінішті электрондық форматта «Е-Өтініш» ақпараттық жүйесі арқылы немесе жазбаша өтініш түрінде бере алады. Азаматтардың сындарлы сұраныстарына жедел және тиімді жауап беру моделін құру туралы «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» тұжырымдамасының идеясы өзінің практикалық нұсқаларының бірін табады.
«Басқару деңгейіне байланысты петицияларды қарау үшін мемлекеттік органдар 2,5-тен бастап қол қоюы керек адам саны – 50 мың. Мысалы, әкімдіктердің құзыретіне жататын мәселелер үшін 50 мыңнан астам халқы бар аудандық деңгейде 2,5 мың дауыс, ал қалған жағдайлар үшін халықтың кемінде 5%-ы талап етіледі. Мәслихаттардың құзыретіне жататын мәселелер үшін 50 мыңнан астам халқы бар аудандық деңгейде 5 мың дауыс алу қажет, ал қалған жағдайлар үшін – халықтың кемінде 10%. Облыстық деңгейде мәселелер әкімдіктердің құзыретіне жататын кезде тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік тұрғындарының 1% дауысы талап етіледі, ал егер мәселелер мәслихаттардың құзыретіне жататын болса, онда халықтың кемінде 2% - ы талап етіледі. Үкіметтің құзыретіне жататын мәселелер туындаған жағдайда кемінде 50 мың дауыс алу қажет», – дейді заңгер Серік Берқамалов.
Оның айтуынша, орталық мемлекеттік органдардың петицияларды қарау мерзімі олар тіркелген күннен бастап 40 жұмыс күнінен, ал әкімдіктер мен мәслихаттар үшін 20 күннен аспайды. Мемлекеттік органдар, әкімдіктер мен мәслихаттар да өтініш берушілердің қатысуымен петицияларды жария талқылауды жүргізетін болады. Содан кейін бірінші басшы петицияны қарау нәтижелері туралы БАҚ-та ресми хабарламамен сөз сөйлеуге міндетті болады.
«Республиканың басқару нысанын, әкімшілік-аумақтық құрылымын және мемлекеттік шекарасын өзгерту, сот төрелігі, рақымшылық, Ұлттық қауіпсіздік және басқа да мәселелерге қатысты петициялар қабылданбайды. Заң алғашқы ресми жарияланған күнінен 6 ай өткен соң күшіне енеді, яғни 2024 жылдың сәуір айынан бастап қазақстандықтар петицияларды онлайн тапсыра алады», – дейді заңгер.