Ерекше балаларға арналған жаңа орталық
Күнделікті күйбең тірлікте кісі баласы кейде торығып, өзін бақытсыз сезінеді. Өз басына түскен жүк ешкімнің басында жоқтай қамығып, қалжырап, түңіліп кететіндер бар. Бірақ бұл қатарға кемтар баласының оңалуы, оның бақыты үшін күресіп жүрген қаншама әке мен шешені жатқыза алмайсыз. Олар мойнына түскен осынау ауыр жүкті қаймықпай көтеріп келеді. Олар – бейбіт күннің нағыз батырлары әрі олар біздің арамызда жүр, деп хабарлайды Qaz365.kz.
Мақаламызға арқау болған бүгінгі тақырып – мүгедектігі бар балалар үшін Қостанайда ашылған керемет орталық жайлы болып отыр. Күні кеше баласын оңалту үшін Ресей қалаларын кезіп жүрген әке-шешелер Қостанайда ашылған орталыққа алғысын жаудырып жатыр. Үш жасқа дейінгі мүгедектігі бар балаларға арналған оңалту орталығының ашылуы – олар үшін баланы оңалтудың таптырмас орнына айналған.
Орталықты кімдер салды
Қостанайдағы Ерте араласу орталығын Балаларды қорғау күніне орай ашылған. Өңірде 28 мыңға жуық мүгедектігі бар адам тұрса, оның 2,5 мыңы – балалар. Жаңа орталықтың арқасында жыл сайын сал ауруына ұшыраған, невропатия және басқа да патологиялары бар 3 жасқа дейінгі 600 бала кешенді көмекке ие болып, әлі қалыптаспаған функциялар мен дағдыларды игере немесе дамыта алады.
«Мекеме балаларға әлеуметтенуіне, қажетті оңалту емін алуға, өмірлік қажетті дағдыларды үйренуге және білікті мамандардың көмегін алуға мүмкіндік береді. Бүгінгі таңда орталықта 46 бала оңалтудан өтуде», - деп атап өтті Қостанай облысы әкімінің орынбасары Ринат Мұхаметқали.
Жаңа орталық қозғалыс дағдыларын дамытудың заманға сай технологияларымен, арнайы техникалық құралдармен, тренажерлармен, аппараттық-бағдарламалық кешендермен жабдықталған. Ерте араласу орталықтарын құру жобасы ерекше балалардың қатарластарымен салыстырғанда даму алшақтығын азайтуға ықпал етіп, балабақшада, мектепте және одан кейінгі өмірде сәтті бейімделу мүмкіндігін арттырады. Туғаннан үш жасқа дейінгі кезең баланың дамуындағы ең маңызды кезеңдердің бірі.
«Жалпы, инклюзияны дамыту шеңберінде «Самұрық-Қазына» қолдауымен, оның ішінде серіктестермен бірлесіп бірнеше бағытта 38 оңалту орталығы ашылды», – деп атап өтті «Samruk-Kazyna Trust» қорының бас директоры Альфия Адиева.
Орталық Л. Беда көшесі, 23а мекенжайы бойынша облыстық аурухана базасында орналасқан. Ол орыннан көмек алу үшін тұрғылықты жер бойынша емханаға барып, жолдама алу қажет.
Ерте араласу орталықтарын ашу жобасы аясында «Самұрық-Қазына» АҚ компаниялар тобының бірыңғай қайырымдылық операторы – «Samruk-Kazyna Trust» қоры және «Қазақстан халқына» қоры орталықты материалдық-техникалық жабдықтауды қаржыландырса, «Қамқорлық қоры» қоры барлық жобаны үйлестіріп, мамандарды оқытуды қолға алған. Қостанай облысының әкімдігі болса, инфрақұрылымды таңдау және ғимаратты жөндеуді қаржыландыру бойынша жұмыс жүргізген.
Бүгінгі таңда 16 ерте араласу орталығы жұмыс істесе, тағы орталықтарды Қызылорда, Павлодар облыстарында және Алматы қаласында ашу жоспарлануда. Жобаны іске қосқаннан бері 9 мыңнан астам бала көмек алып, олардың 1178-і алғашқы қадамын жасады. Бұған дейін Қостанайда «Samruk-Kazyna Trust», «Қазақстан халқына», «Қамқорлық қоры» қорларының және өңір әкімдігінің қолдауымен 1,5 жастан 18 жасқа дейінгі 200 баланы қабылдауға қауқарлы, аутизмі бар балаларға арналған орталық ашылған болатын.
«Мұндай орталық бүкіл Қазақстанда жоқ»
Оңалту бөлімінің аға медбикесі Целуйко Елена Валерьевна аталған орталық – бүгінгі таңда Қостанай қаласында бар ең жақсысы дейді. Бұрын болған орталық пен қазіргісін тіпті салыстыруға келмейтінін атап өтеді.
«Біз бұл орталықты ұзақ күттік. Балалармен мұнда жұмыс істеу өте ыңғайлы. Біріншіден, сенсорлық бөлме, екіншіден психологтың қазіргі заманға сай аппараттары бар. Мұндай Қазақстанда мүлде жоқ. Содан кейін бүгін мен жұмыс істеген гидрованна бар. Бұл массаж терапевтінің орнын алмастырады. Егер балалар судан қорқатын болса, онда бұл құрғақ түрі де бар. Балалар салмақсыз қалыпқа түсіп, бойында эндорфин – бақыт гормоны бөлінеді. Балаларға бұдан артық не керек? Олардың қалпына келіп, денсаулығының оңалуы – бір бақыт», - дейді ол.
Ержанова Наталья Николаевна мұнда дефектолог логопед болып жұмыс істейді. Былтыр қарашада ол Ұлттық оңалту орталығының базасында оқудан, логопедиялық массаж курсынан өткен.
«Бізге бәрі өте ұнады, өз ісінің мамандары екен. Олар бізді ұйымдастырудан бастап, логопедтердің практиктеріне дейін оқытты. Бұл бізде болған керемет тренингтің бірі. Бұл біздің балаларымызға қатысты тәжірибе. Әрі қарай ынтымақтастыққа, курстарды жалғастыруға бізді тағы да шақырар, шеберлігімізді тағы арттырармыз деп үміттенеміз», - дейді ол.
Наталья Ержанова логопедтің кеңсесінде әрқашан айна болатынын айтады, өйткені мамандар балаларға әрдайым сабақ береді. Олардың дыбыстауын, үнін шығарып, вокалдық сымдармен жұмыс істейді. Ал сөйлеу – бұл тек еліктеу арқылы пайда болатын функция. Тек өзіне қарап, мұғалімге, ата-анаға қарап, бала бірдеңе айта бастайды.
«Логопедтің кеңсесінде отыратын жай бар. Онда біз массаж жасаймыз. Ақауы ауыр балалар бар. Бұл әдетте дизартрия, онда иннервация бұзылады. Оларға міндетті түрде массаж қажет. Бұл біздің әртүрлі нұсқаулықтары бар шкафтар. Өйткені логопед сөйлететін ғана емес, ойландыра алатын мамандық. Біз грамматика, жүйелеп сөйлеу, семантика бағытында жұмыс істейміз. Барлығымен. Себебі логопед – бұл мүмкін болатын барлық білімнің кешені. Логопед мамандығында бәрі кездеседі. Өйткені логопед жоғары психикалық функциялардан бастап ең маңызды қыр-сырына дейін бәрін дамытады», - дейді маман.
«Орталықты бұрыннан армандағанбыз»
Ерекше баланың анасы Сәуле Дворяктың ұлы Даниелге церебральды сал ауруы - пластикалық диплегия диагнозы қойылған. Баланың жағдайы әуелі өте қиын болған. Сәуле баласын әртүрлі орталыққа апарған. Рудный қаласындағы Қамқорлық орталығында болып, әр үш ай сайын Ресейге, Екатеринбург қаласына, Челябинск қаласына сапалы оңалту алу үшін барып жүрген. Қазір осындай орталық салып берген «Самұрық-Қазына» қорына риза.
«Қаладан шықпай-ақ, осындай толыққанды оңалтудан өтуге тамаша мүмкіндік бар. Велосипедпен жүруге тырысамыз. Балам кеше тіпті педальды өздігінен айналдырды. Көз жасыма ерік бердім, нәтиже әлі де бар. Содан кейін міне, плантациялық серуендеу симуляторы, сонымен қатар өте сәнді, шунгит бөлмесі, тұзды бөлме қарастырылыпты. Сенсорлық бөлменің өзі тамаша. Бәрі өте әдемі, керемет. Біз бұл туралы бұрыннан армандағанбыз. Ұжымға, біздің мамандарға сапалы, толыққанды оңалту алу үшін техникалық құралдар, жабдықтар жетіспеді. Енді біз жыл соңына дейін жазылдық. Әр үш айда бір рет оңалтуға келеміз», - дейді Сәуле.