Екібастұздағы апат: Энергетиктер екі жыл бұрын дабыл қаққан

2020 жылы Қазақстанның электр энергетикасы саласы кәсіпорындарының бірқатар басшылары Президент Қасым-Жомарт Тоқаевқа үндеу жазып, онда осы салада жинақталған және оның дамуына қауіп төндіретін проблемалар туралы айтып, Мемлекет басшысынан көмек сұраған, деп хабарлайды qaz365.kz тілшісі.

“Қазір қазақстандық энергетикаға мемлекеттік қолдау қажет. Энергетиктерді субсидиялау, салаға жеңілдікті, ұзақ мерзімді кредит беру жөніндегі бағдарлама қажет. Қазақстандық электр энергетикасы қауымдастығы белгілі KPMG компаниясымен бірлесіп электр энергиясын өндіру үшін рентабельділіктің әдістемесі мен негіздемесін әзірледі. Онда энергетика саласы үшін орта есеппен 12 % емес, 14,8 % қажет екендігі белгілі болды. ҚР Статистика комитетінің деректері бойынша республика бойынша жекелеген салалардың орташа рентабельділігі 23-24 % құрайды. Ал бізде ол нөлге тең. Сондықтан біз ел Президентінен уәкілетті мемлекеттік органдарға тапсырма беруді, ағымдағы жағдайды түсінуді және энергетика саласында туындаған проблемаларды шешуді сұраймыз. Әйтпесе Қазақстанның электр энергетикасы саласына қауіп төніп тұр”, – деді бұрыңғы Орталық Азия электр энергетикалық корпорациясы  АҚ Бас директорының бірінші орынбасары, қазіргі Мәжіліс депутаты Дүйсенбай Тұрғанов 2020 жылы zakon.kz тілшісіне берген сұхбатында

Спикердің айтуынша, электр энергетикасы саласының құлдырауына әкелген негізгі факторлардың бірі электр энергиясын өндірудің жалпы рентабельділігінің төмендеуі болды, ол 2019 жылдың 1 қаңтарынан бастап 0 %-ға дейін төмендеді. Себебі ҚР Энергетика министрінің 2018 жылғы 14 желтоқсандағы № 508 бұйрығы тариф есебінен энергия өндірушінің рентабельділік нормасын 12 % алып тастады. Сонымен қатар, қуаттылығы үшін бекітілген Төлем 700 мың теңгеден 590 мың теңге/МВт-қа дейін төмендетілді. Айта кетейік, осы уақытта энергетика және Ұлттық экономика министрліктері бүкіл ел бойынша электр энергиясына тарифтерді төмендетті. Кейбір өңірлерде Тарифтердің мұндай төмендеуі 25 %-ға дейін жетті. Мұның бәрі инвесторлардың саладан жаппай кетуіне әкеліп соқты. 
Ол жабдықтың тозуы, апаттылықтың артуы, сондай-ақ электр қуатын өндіруде рентабельділіктің болмауы одан да үлкен проблемаларға әкелетінін атап өтті. 

Оның айтуынша, қазір станциялардағы жабдықтардың 30 %-ы  істен шықты. Ол техникаларды қайтадан сынақтан өткізіп, қызмет ету мерзімін ұзарта берудің орнына жаңасын қою керек.