2016 жылдан бері салынған үйлерді тексеру керек
Соңғы кездері жиі қысым көріп жүргенін айтқан журналист-блогер Асхат Ниязов Алматыдағы жер сілкінісі туралы арнайы репортаж түсірді. «Обожаю» арнасындағы арнайы шығарылымда сарапшылар мен сәулетшілер Алматыдағы үйлердің сейсмикалық төзімділігіне қатысты өз пікірлерін білдірді, деп хабарлайды Qaz365.kz.
Алматы сәулетшілер одағының төрағасы Сергей Мартемьянов жалпы тексеруді бастайтын уақыт келді деп отыр.
«Тұрғын үйлерді тапсырар алдында тексеріп алу керек деп отыр. Бір кездері қала құрылысын бақылау басқармасының өкілеттігі мықты болған. Олар тіпті құрылыс жүріп жатқан кезде де тексеретін. Күмәнданатындарын айтып, есеп сұрайтын. Басқармаға қарсы келе алмайтын едік. Өмірдің өзі осындай тексерістің қажет екенін көрсетіп отыр», – дейді Сергей Мартемьянов.
Қазіргі кезде қаладағы барлық ғимараттардың жер сілкінісіне төзімділігін тексеруге заң бойынша міндеттеме жоқ екен. Сергей Мартемьянов бесінші қабатқа дейін үстел қоюға рұқсат бар екенін айтып қалды. Қала құрылысын бақылау басқармасында тексеретін өкілеттік жоқ. Ал бесінші қабаттан кейін сұрақтар туындайтын көрінеді. Басқарма өкілдері бесінші қабаттан жоғары салынған үйлерді формальді тексереді. Алайда олардың арасында сейсмологиялық есептеу инженерлері болған емес.
Одан әрі Алматы сәулетшілер одағының басқарма мүшесі Павел Савранчук сөз сөйледі. Оның айтуынша, барлығы заңды түрде жүзеге асса, жобалық кезеңдегі жағдай тексеріледі. Оған қоса барлығы да қосарланған сараптамадан өтеді. Бірақ содан кейін сұрақ туындайды.
Тексеруге мораторийді алып тастаса да, құрылыс жалғасуда. Бақылау болмаған уақытта қаншамасы салынып кеткен. Қабылдауды төрт мүдделі тарап, тапсырыс беруші, әзірлеуші, жобалаушы қадағалау және техникалық қадағалау жүзеге асырады. Мемлекеттің тұрғын үй кешендерін қабылдауға ешқандай қатысы жоқ. Бұл әзірлеушінің қолын босататын процестің өзін либерализациялау әдісі.
«Астанада құрылыс нормалары мен ережелері бар. Алматыда ондай жоқ. Олар тек ұсыныс бере алады. Қалаға көп адамдар келетінін, кептелістер болатынын бәрі түсінеді. Алайда сейсмикалық белсенділік кезінде тіпті эвакуациялау жоспары да болмаған. Ал жер сілкінісі кезінде үйлер төтеп бере ме дегенге келсек, сейсмикалық аймақтарға бөлу, сейсмикалық аудит, іргетас, арматура учаскесі, бетонның тығыздығы белсенді түрде жүргізілуі керек. 2016 жылдан кейін салынған барлық ғимараттарды тексеру қажет. Ғимарат дайын тұрған болса, әрине, қосымша нығайтуға болады. Қазір ХХІ ғасыр. Барлығы кинематикалық іргетас салып жатыр. Мұны шешуге болады», – дейді сарапшы.
